Nitrat là gì? Cấu tạo phân tử – Nguồn gốc của Nitrat

Nitrat là gì? Để hiểu hơn về cấu tạo và tính chất của Nitrat (NO₃) hãy cùng theo dõi bài viết sau đây để có thể hiểu rõ hơn về bài học này nhé.

NỘI DUNG BÀI VIẾT

Nitrat là gì?

– NO₃ hay nitrat hoặc nitrate là bazơ liên hợp của axit nitric, gồm một nguyên tử nitơ trung tâm và được bao quanh -bởi ba nguyên tử oxy giống hệt nhau, xếp trên cùng một mặt phẳng tam giác. Nó bao gồm nhiều nguyên tử và có công thức phân tử NO₃–

– Trong hóa học hữu cơ, nitrat là một nhóm chức năng có công thức hóa học chung là RONO₂. Trong đó, R được hiểu là ký hiệu của dư lượng hữu cơ.

Nguồn gốc của NO₃

– NO₃ được tạo thành tự nhiên từ nitơ có trong lòng đất. Quá trình hình thành nitrat là một trong những giai đoạn không thể thiếu trong vòng tuần hoàn của nitơ trong tự nhiên.

– Thực phẩm và đồ uống hàng ngày của chúng ta cũng chứa một hàm lượng NO₃ tự nhiên. Thông thường, nitrat không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng khi nồng độ nitrat trong nước quá lớn hay bị chuyển hóa thành nitrit sẽ gây hại đến sức khỏe. Cây cối hấp thụ NO₃ trong đất để lấy các dưỡng chất có thể sẽ tạo nên một dư lượng nhỏ trong lá và quả.

– NO₃ cũng được hình thành khi vi sinh chuyển hóa phân bón và phân hủy xác động, thực vật.

Tác hại của NO₃

Tác hại đến sức khỏe con người

– Tuyệt đối không cho trẻ nhỏ uống nước hoặc ăn các loại thực phẩm có lượng nitrate vượt quá 10 mg/l NO₃-N. Bởi vì nếu vượt quá sẽ gây nên bệnh da xanh ở trẻ nhỏ.

– Khi NO₃ hấp thụ vào máu, các hemoglobin (phương tiện chuyên chở ô xy trong máu) sẽ bị biến thành methemoglobin. Methemoglobin sẽ mất hoặc suy giảm chức năng vận chuyển Oxy, gây ra hiện tượng các tế bào (nhất là ở não) không đủ Oxy để hoạt động. Khác với người lớn, trong cơ thể trẻ em, Methemoglobin không thể chuyển hóa ngược thành hemoglobin, Khi não không đủ Oxy rất dễ dẫn đến tử vong.

– Một người trưởng thành khỏe mạnh có thể chịu được một lượng NO₃ tương đối lớn mà không bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Một phần sẽ bị thải theo nước tiểu. Phần còn lại cơ thể sẽ hấp thụ dẫn đến mắc phải một số bệnh do sự hình thành của các Nitrosamines. N-nitrosamine là những tác nhân gây ung thư khi thí nghiệm trên động vật. Hiện chưa có các thí nghiệm trên cơ thể người để chứng tỏ Nitrate có thể gây ung thư hay không.

Tác hại của NO₃ đối với sinh vật

– Trong quá trình nuôi trồng thủy sản nếu nồng độ no₃ quá cao sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sự phát triển và sinh sản. Nếu hàm lượng nitrat quá cao sẽ làm tôm bị cụt râu, tổn thương đến gan, tụy dẫn đến quá trình hấp thụ và chuyển hóa năng lượng trong tôm giảm.

– NO₃ không chỉ làm cá thiếu oxy và cá bị ngộ độc NO₃ sẽ có những triệu chứng bỏ ăn ,bơi lội chậm chạp,màu sắc nhợt nhạt , ở giai đoạn cuối cá mất phương hướng mất thăng bằng ,co giật và tử vong .

Tác hại đến môi trường

– Nếu cây cối không kịp hấp thụ hết lượng nitrate này thì nước mưa và nước tưới sẽ làm cho nó ngấm vào lòng đất, làm ô nhiễm nguồn nước ngầm.