Natri hiđrocacbonat (NaHCO3) là gì? Tính chất vật lí, tính chất hóa học

Natri hiđrocacbonat (NaHCO3) là gì? Để có thể hiểu rõ hơn về Natri hiđrocacbonat (NaHCO₃) thì ngay sau đây chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu về NaHCO₃ này sẽ có những gì nhé.

Natri hiđrocacbonat (NaHCO₃)

– Natri hiđrocacbonat là một chất ở dạng bột mịn, trắng, dễ hút ẩm nhưng lại ít tan trong nước. khi có sự hiện diện của ion H+ thì khí CO₂ sẽ được tạo ra.

– Natri hiđrocacbonat có tên phổ biến trong hoá học là natri bicacbonat ( là tên của muối công thức hoá học NaHCO₃).

– Ngoài ra, vì được sử dụng rất phổ biến trong thực phẩm nên Natri hiđrocacbonat còn có nhiều tên gọi khác như: bread soda, cooking soda, baking soda,…

• Công thức: NaHCO₃
• ID IUPAC: Sodium hydrogen carbonate
• Khối lượng phân tử: 84,007 g/mol
• Mật độ: 2,2 g/cm³
• Entropi phân tử: 102 J/(mol⋅K)
• Có thể hòa tan trong: Nước

Tính chất vật lý của NaHCO₃

– Natri hiđrocacbonat, tức baking soda, là một chất rắn màu trắng có dạng tinh thể đơn tà và trông giống như bột, hơi mặn và có tính kiềm tương tự như loại soda dùng trong tẩy rửa.

– Khác với nhiều muối hiđrocacbonat và muối của kim loại kiềm khác. NaHCO₃ ít tan trong nước đôi khi có thể coi như là không tan.

– Ngoài tự nhiên, được tìm thấy trong quặng nahcolite ở những nơi có hoặc từng có suối khoáng, loại khoáng chất này được tạo ra từ hàng ngàn năm trước khi mà các sông hồ bị bay hơi một cách nhanh chóng bởi nhiệt độ cao.

Tính chất hóa học của NaHCO₃

– Natri hiđrocacbonat là muối axit do có nguyên tử H linh động trong thành phần gốc axit, thể hiện tính axit yếu. Tuy nhiên vì NaHCO₃ là muối của axit yếu (H₂CO₃) nên có thể tác dụng với axit mạnh hơn (ví dụ HCl…), giải phóng khí CO₂, do đó NaHCO₃ cũng thể hiện tính bazơ và tính chất này chiếm ưu thế hơn tính axit

Trong dung dịch nước thì NaHCO₃ bị thủy phân tạo môi trường bazơ yếu

NaHCO₃ + H₂O → NaOH + H₂CO₃

– Môi trường này có thể làm đổi màu quỳ tím nhưng không đủ mạnh để làm đổi màu dung dịch phenolphtalein.

Tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước, đồng thời giải phóng khí CO₂

2NaHCO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

Tác dụng với bazơ tạo thành muối mới và bazơ mới

NaHCO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + NaOH + H₂O

hoặc tạo thành hai muối mới:

2NaHCO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O

Điều chế/Sản xuất hóa chất Natri hiđrocacbonat

– Điều chế hóa chất Natri hiđrocacbonat bằng cách cho phản ứng giữa cacbonat canxi, clorua natri, amoniac, và điôxít cacbon trong nước.

– Cho điôxit cacbon tác dụng với dung dịch hydroxit natri trong nước, kết quả tạo ra cacbonat natri. Sau đó ta cho thêm điôxit cacbon để tạo ra sản phẩm là bicacbonat natri, tiếp theo tiến hành cô đặc đủ cao để thu được muối khô:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O
Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O → 2Na₂CO₃

– Tro soda được đem hòa tan vào nước và xử lý với điôxít cacbon, cuối cùng bicacbonat natri được tạo ra ở dạng rắn:

Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O → 2NaHCO₃

Ứng dụng

– Ngoài sử dụng trong chế biến thức ăn, Natri hiđrocacbonat còn có rất nhiều công dụng hữu ích khác và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực.

• Natri hiđrocacbonatcó tác dụng nổi bật nhất là dùng trong chế biến thức ăn, nhất là bánh để tạo độ giòn, xốp và làm đẹp cho bánh ( bột nở).
• Ngoài ra, Natri hiđrocacbonat còn dùng để tạo bọt, tăng độ pH trong các loai thuốc sủi bọt như thuốc đau đầu,..
• Thuốc muối, là tên gọi khác của baking soda khi dùng trong y tế, dùng để trung hoà axit, chữa đau dạ dày, giải độc do axit.
• Ngoài ra Natri hiđrocacbonat còn dùng để làm nước súc miệng hoặc chà lên răng để làm trắng răng. Không chỉ vậy, Natri hiđrocacbonat còn được biết đến với công dụng trị mụn trứng cá và giảm lượng dầu trên da.
• Natri hiđrocacbonat được dùng để lau chùi dụng cụ nhà bếp, tẩy rửa các khu vực cần vệ sinh và còn chống một số loại côn trùng.
• Natri hiđrocacbonat cũng được ứng dụng trong công nghiệp da, cao su và làm chất chữa cháy.